عبدالرحمن عالم؛ رضا نصیری
دوره 7، شماره 30 ، اسفند 1401، ، صفحه 1-23
چکیده
چکیده:مفاهیمی از قبیل سکولاریزاسیون، عرفی شدن، دنیوی گرایی به لحاظ معنایی و مصداقی به یکدیگر نزدیک هستند گرچه تمایز و تفاوتهایی نیز با یکدیگر دارند. اما سه خصلت اساسی عرفی شدن عبارتند از: 1- قدسی زدایی یا افول نقش مذهب در معنی بخشی به سپهر اجتماعی؛ 2- افتراقیابی ساختاری که طی آن نهادهای دینی و نهادهای جامعه عرفی از یکدیگر متمایز ...
بیشتر
چکیده:مفاهیمی از قبیل سکولاریزاسیون، عرفی شدن، دنیوی گرایی به لحاظ معنایی و مصداقی به یکدیگر نزدیک هستند گرچه تمایز و تفاوتهایی نیز با یکدیگر دارند. اما سه خصلت اساسی عرفی شدن عبارتند از: 1- قدسی زدایی یا افول نقش مذهب در معنی بخشی به سپهر اجتماعی؛ 2- افتراقیابی ساختاری که طی آن نهادهای دینی و نهادهای جامعه عرفی از یکدیگر متمایز میشوند؛ 3- گذار تدریجی ادراک و رفتار دینی به سمت قلمرو عرفی. عرفی شدن جزء لاینفک مدرنیته و روح و جوهر آن می‌باشد. چرا که مدرنیته خود یک فرهنگ و مذهب می‌باشد و نباید آن را به معنای جغرافیا و تاریخ در نظر گرفت. نوسازی غربی از چنان قدرتی برخوردار است که به گفته آگنس هلر همه چیز را شبیه خودش میکند. بنابراین با گسترش نوسازی و مدرنیته و سازوکارهای آن، ادیان آسمانی در معرض چالش قرار میگیرند. پست سکولار، وجود و قدرت دین در فرد و جامعه را میپذیرد، اما باز به اصول اصلی سکولاریسم تأکید میکند: 1. دین باید از عرصه سیاست و حکومت عقب نشینی کند؛ 2. دین باید مرجعیت انحصاری علوم تجربی را به رسمیت بشناسد 3. دین خود حاکمیت مردم و حقوق بشر ملتزم نداند.واژگان کلیدی: سکولاریسم، عرفی شدن، غرب، مدرنیته، پست مدرنیته تاریخ دریافت: 23/09/1401 - تاریخ پذیرش: 11/10/1401
ابراهیم عباسی؛ مهرسا مجدی
دوره 7، شماره 29 ، آذر 1401، ، صفحه 75-98
چکیده
چکیده:کشور ایران پیچیدگی ها، خصوصیات و شرایط خاصی دارد که از آن جمله میتوان به وجود قدرتمندی ارزش های دینی سنتها و باز تولید ارزشهای دینی در عصر جهانی شدن اشاره کرد. به همین دلیل اکثر متفکران از چالش سنت و تجدد، انقطاع و گسست در گفتمان مدرنیته در ایران سخن می گویند. دیدگاه های روشنفکران کنونی ایران را از بعد عرفی شدن ...
بیشتر
چکیده:کشور ایران پیچیدگی ها، خصوصیات و شرایط خاصی دارد که از آن جمله میتوان به وجود قدرتمندی ارزش های دینی سنتها و باز تولید ارزشهای دینی در عصر جهانی شدن اشاره کرد. به همین دلیل اکثر متفکران از چالش سنت و تجدد، انقطاع و گسست در گفتمان مدرنیته در ایران سخن می گویند. دیدگاه های روشنفکران کنونی ایران را از بعد عرفی شدن می توان به دو دسته کلی تقسیم نمود یعنی افکار و اندیشه های دنیاگرایی و افکار و اندیشه های دنیا پرستی. گفتمان روشنفکران دنیاگرا بیانگر، هماهنگی دین و دنیا ، تحقق آموزه های دنیوی اسلام، انفکاک بین دنیا و دنیا، نگرش کارکردی به دین، خصوصی کردن عرصه دین، اخلاقی و سیاسی و نگرش چند سطحی یا لایه ای به اسلام می‌باشد. البته باید گفت که نگرش و گفتمان روشنفکران در باب عرفی شدن ایران با اشکالات ساختاری مواجه است. با این توضیح که از یک سو با توجه به ظرفیت و پتانسیل دین از ایران هرگونه تحول مرتبط با دین باشد. عرفی شدن بسترها و خاستگاه های متناسب خود را می طلبد که در ایران با توجه به قدرت دین عناصر ذهنی ایرانیان و ... شکل نمیگیرد. عرفی شدن دین در ایران فاقد پشتوانه های فلسفی، فکری، دینی و اجتماعی مستحکمی است. تحولات اجتماعی، سیاسی و ... بیانگر تحول از کارکردهای حکومت دینی با توجه به تشکیل حکومت دینی و ورود آموزه های دینی به عرصه سیاست و اجرا می باشد. دین گفتمان غالب در عرصه های مختلف سیاسی، فرهنگی و اقتصادی و همچنین فردی و اجتماعی است. و تمامی لایه های معرفتی، الگوی رفتاری و کرداری، ذهنی و آفاقی ایرانیان دینی است.واژگان کلیدی: ایران، عرفی شدن، معرفت، روشنفکران، جهانی شدنتاریخ دریافت: 10/08/1401- تاریخ پذیرش15/09/1401
