ORIGINAL_ARTICLE
دموکراسی در آرا سوسیالیسم مذهبی
دموکراسی در آرا سوسیالیسم مذهبی
دکتر ابوالقاسم طاهری[1]
خورشید نجفی جویباری[2]
چکیده:
جریان چپ به عنوان جریانی عمده در عرصه سیاسی اجتماعی ایران از دوران مشروطه تا پیروزی انقلاب اسلامی همواره یکی از جریانهای سیاسی مطرح در صحنه مبارزات فکری سیاسی علیه نظام سیاسی اجتماعی حاکم بوده است که در این جریانهای چپ نهضت خداپرستان سوسیالیست در فضای نسبتا باز سیاسی پس از سقوط رضا شاه توسط محمد نخشب شکل گرفت و جوانان همفکرش نیز متاثر از اوضاع نابسامان سیاسی و اقتصادی و رنجها و فلاکت هموطنان و آرمانهای ملی و باورهای دینیشان به فکر چاره جویی و تلاش برای رهایی مردم از این وضعیت بر آمدند. از آنجایی که در این پژوهش از دو گفتمان اندیشه چپ و جریان مذهبی سخن به میان میآید، چارچوب نظری تحلیل گفتمان، به دلیل قابلیت بالای آن جهت تبیین موضوع پژوهشانتخاب گردید. این پژوهش در پی آن است که برای پرسش ذیل، پاسخی مناسب بیابد: جایگاه اندیشه چپ مذهبی در ایران چیست؟ برای پاسخ به پرسش مذکور، به بررسی جریانهای چپ و تاثیر مذهب در این جریانها و نقش آن در جامعه پرداخته است. همچنین دموکراسی را از دیدگاه محمد نخشب به عنوان پایه گذار نهضت خداپرستان سوسیالیست بررسی میکند.
واژگان کلیدی: دموکراسی، محمد نخشب، اندیشه چپ، جریان مذهبی، انقلاب اسلامی
[1] - استاد تمام و عضو هیئت علمی، علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، علوم و تحقیقات، تهران، ایران
a-taheri@srbiau.ac.ir
[2] - دانشجوی دوره دکتری، علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، قزوین، ایران
kh.najafi58@gmail.com
تاریخ دریافت: 15/9/1395 - تاریخ پذیرش:30/9/1395
https://www.jnis.ir/article_66019_0035ad203f1a40eefdcedcdb90df66ba.pdf
2017-05-22
1
20
دموکراسی
محمد نخشب
اندیشه چپ
جریان مذهبی
انقلاب اسلامی
ORIGINAL_ARTICLE
کالبد شکافی تناقض در آرا سیاسی محمد علی فروغی
کالبد شکافی تناقض در آرا سیاسی محمد علی فروغی
دکتر ابراهیم عباسی [1]
مهدی رحمانی[2]
چکیده:
روشنفکران غربگرا نقشی اساسی در ورود و ترویج مفاهیم و آرای سیاسی نوین به ایران در تاریخ معاصر داشتهاند. ولی این نخبگان و روشنفکران در فهم تحولات و بنیادهای فکری ایران ناتوان بودند به همین دلیل در نفوذ کارآمد این مفاهیم و بینش سیاسی جدید ابهامات زیادی وجود دارد. محمدعلی فروغی از نخبگان و اندیشمندان دوره پهلوی است که هم در عرصه فکری و هم در عرصه عملی و هم در سیاست گذاری تاریخ معاصر ایران بسیار تاثیرگذار بوده است. او با اندیشه تجدد، فرهنگ غربی، پیشرفت و ترقی وارد صحنه سیاست عصر پهلوی شد. همچنین فروغی در انتقال و ترویج مفاهیمی همچون ناسیونالیسم، بومیگرایی، هویتگرایی ایرانی، وحدت کشور، حاکمیت قانون و دموکراسی تلاش فکری زیادی داشت.
واژگان کلیدی: فروغی، پهلوی اول، ناسیونالیسم، مدرنیسم، هویت دینی
[1] - استادیار و عضو هیئت علمی، دانشکده علوم سیاسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
e.abassi.ir@gmail.com
[2] - کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، قزوین، ایران
m.rahmani@yahoo.com
تاریخ دریافت:20/10/1395- تاریخ پذیرش:6/11/1395
https://www.jnis.ir/article_66021_7c7f922edfb185180af5fbecfc0762ba.pdf
2017-05-22
21
46
فروغی
پهلوی اول
ناسیونالیسم
مدرنیسم
هویت دینی
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی راهبرد عربستان سعودی در بحران سوریه طی سالهای 2016-2011
بررسی راهبرد عربستان سعودی در بحران سوریه طی سالهای 2016-2011 دکتر حسن شمسینی غیاثوند[1] ابوالفضل سلیمان فلاح[2] چکیده: در جریان بحران سوریه، عربستان به حمایت و پشتیبانی از مخالفین نظام به خصوص گروههای سلفی جدید پرداخته است. هدف عربستان سعودی از فشار بر نظام سوریه و حمایت از مخالفان، تغییر دولت سوریه و تضعیف محور مقاومت در منطقه و تغییر موازنه قدرت منطقهای به سود خود است. به زعم مقامات سعودی، واژگونی دولت سیاسی سوریه و به قدرت رسیدن گروههای سلفی جدید باعث میشود که سوریه از اتحاد با ایران و محور مقاومت خارج شده و به ائتلاف عربستان بپیوندد. از جمله اقدامات عربستان سعودی در صحنه سوریه برای تغییر اوضاع، طراحی و برنامه ریزی برای انجام عملیات تخریبی و اعتراضی، حمایت مالی و لجستیکی از گروههای سلفی جدید به ویژه جبهه النصره و جبهه اسلامی، تحت فشار قرار دادن سوریه در عرصه سیاسی و همچنین مجامع بین المللی و منطقهای و ... بوده است. چارچوب نظری واقع گرایی تهاجمی، به دلیل قابلیت بالای آن جهت تبیین موضوع پژوهشانتخاب گردیده است. واژگان کلیدی: بشار اسد، حکومت سوره، عربستان، ایران، جوامع بینالمللی [1]- استادیار و عضو هیئت علمی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، قزوین، ایران Shamsini_h@yahoo.com [2] - کارشناس ارشد روابط بین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران تاریخ دریافت:2/11/1395- تاریخ پذیرش:18/11/1395
https://www.jnis.ir/article_66022_d756ce90eebe4ab6e2426650e329abb0.pdf
2017-05-22
47
70
بشار اسد
حکومت سوره
عربستان
ایران
جوامع بین المللی
ORIGINAL_ARTICLE
دین و سیاست در آرا مرتضی مطهری
دین و سیاست در آرا مرتضی مطهری
دکتر مسعود مطلبی[1]
مهدی آقابراری[2]
چکیده:
از نظر مطهری دین اسلام از پتانسیلهای بالایی بخصوص در عرصه سیاست برخوردار است. چنانکه نقش دین در تمام شئون زندگی نمودار است. حکومت شأنی از شئون پیامبر شناخته میشود و ضرورت است که دین و سیاست همگام باشند. در این راستا ضروری است که تبیین معنای صحیح همبستگی دین و سیاست ارائه شود و جریانات غیر دینی به صورتی علمی مورد بررسی و شناخت قرار گیرند. در فهم اندیشه سیاسی شهید مطهری باید به موضوعاتی از قبیل مشاهده بینظمی، تشخیص درد، نظم بخشی و فعالیتهای مسلمانان توجه داشت. استاد مطهری حکومت اسلامی را حکومتی مردمی میداند که جمودی بر شکل مسائل ندارد و میتواند با مقتضیات زمان و پیشرفت انسان در امور مختلف سازگار و در مورد مشارکت سیاسی با ساز و کارهای موجود میتواند موافق باشد؛ سازوکارهایی نظیر انتخابات، رقابت احزاب که ابزار اصلی مشارکت سیاسی هستند و با اسلام نیز سازگارند.
واژگان کلیدی: مطهری، اسلام سیاسی، سکولاریسم، جمهوری اسلامی، مشروعیت
[1] - استادیار و عضوهیئت علمی، گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد آزادشهر، گلستان، ایران
Mmthp2006@gmail.com
[2] - دانش آموخته کارشناسی ارشد، علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، قزوین، ایران
M-Aghaberary@gmail.com
تاریخ دریافت: 16/10/1395- تاریخ پذیرش:13/11/1395
https://www.jnis.ir/article_66024_9b57f4fb526d6b379f4f7ecf0b19fb87.pdf
2017-05-22
71
96
مطهری
اسلام سیاسی
سکولاریسم
جمهوری اسلامی
مشروعیت
ORIGINAL_ARTICLE
بحران آب و آبهای جاری فرامرزی ترکیه و امنیت ملی و محیط زیست ایران
بحران آب و آبهای جاری فرامرزی ترکیه و امنیت ملی و محیط زیست ایران
سید علی قائم مقامی[1]
چکیده:
بحران آب و پروژه گاپ، آبهای فرامرزی ترکیه دجله و فرات و عاصی و ارس زاپ بزرگ، تاثیرات آن بر محیط زیست و آلودگی آبهای دجله و فرات و قوانین اتحادیه اروپا درباره محیط زیست و سیاست آبی ترکیه و پیمان آبهای فرامرزی و توزیع عادلانه آن، لزوم همکاری ترکیه با سوریه و عراق، مسئله اروند رود و خشک شدن هورالاعظیم و ریز گردها، سرمایه گذاری شرکتهای کشورهای دیگر در پروژه گاپ، رد اعاهای ایران درباره آثار سوء سد ایلیسو در محیط زیست عراق و ایران توسط وزیر ترکیه، تاکید بر تکمیل سد ایلیسو و سدهای وابسته، اهداف امنیتی ساخت سدههای ترکیه بررسی شده است.
واژگان کلیدی: ترکیه، آب، بحران، محیط زیست، امنیت ملی
[1] - کارشناس ارشد صدا و سیما، کارشناس ایران در سفارت آنکارا و سرکنسولگری ایران در ارضروم
alisaccad@gmail.com
تاریخ دریافت: 19/11/1395- تاریخ پذیرش: 17/12/1395
https://www.jnis.ir/article_66026_b833840f6322a63627dab4df45042f67.pdf
2017-05-22
97
117
ترکیه
آب
بحران
محیط زیست
امنیت ملی
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر درآمدهای رانت نفت بر تمرکز قدرت سیاسی در بحرین
تأثیر درآمدهای رانت نفت بر تمرکز قدرت سیاسی در بحرین
علیرضا بیگی[1]
چکیده:
کشورهایی که ساختار اقتصادی آنان اقتصاد رانتی متکی به نفت هستند، ساختار سیاسی و اجتماعی متمایزی با دیگر کشورها دارند. این تمایز زمانی به وضوح قابل تبیین است که این کشورها دارای اقتصادی تک محصولی و به طور ویژه متکی به نفت یا گاز و یا هر رانت دیگری مستقل از فعالیتهای مردمی باشند. کشور بحرین یکی از این کشورهاست که دارای درآمد رانتی متکی به نفت و محصولات نفتی و یا خدمات نفتی است. سوال اصلی این پژوهش که به شیوه توصیفی تحلیلی با استفاده از روش منابع کتابخانهای گردآوری شده این است که، درآمدهای رانتی حاصل فروش نفت در مجمع الجزایر بحرین چگونه موجب تمرکز قدرت سیاسی در این کشور شده است و چرا این درآمدها نتوانسته است رضایت عموم مردم بحرین را جلب کند؟ در فرضیه بیان میگردد که، آل خلیفه از درآمدهای حاصل از فروش نفت برای سرمایهگذاریهای شخصی بهره برده و با وجود اینکه این کشور شاهد میزانی از تنوع اقتصادی بوده است اما وضعیت معیشتی شهروندان آن نسبت به درآمدهای کشور نامطلوب است.
واژگان کلیدی: نفت، درآمدهای رانتی، قدرت سیاسی، بحرین، آل خلیفه
[1]- کارشناسی ارشد معارف اسلامی و علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران
3LLOUSH2025@GMAIL.COM
تاریخ دریافت: 25/11/1395 - تاریخ پذیرش:9/12/1395
https://www.jnis.ir/article_66027_9ae959a90f6fb2468eaab4ebaa9fed58.pdf
2017-05-22
119
150
نفت
درآمدهای رانتی
قدرت سیاسی
بحرین
آل خلیفه